Project
Steeds meer Nederlanders lijden en overlijden aan dementie. Hoe krijgen we deze volksziekte onder controle? Medicus Arfan Ikram hoopt met steun van het Erasmus Trustfonds bij te dragen aan het antwoord op deze vraag. Hij doet onderzoek naar de preventie van dementie.
Mede door de vergrijzing is dementie de snelst groeiende doodsoorzaak in ons land, meldt het CBS. In 2050 zijn er mogelijk meer dan 600 duizend Nederlanders met dementie. Dementie is een groeiend maatschappelijk probleem, maar bovenal een nare ziekte. Symptomen als geheugenverlies, angsten en desoriëntatie brengen de patiënt steeds meer in een isolement. Er is veel wat we nog niet weten van het complexe ziektebeeld. Meer kennis is nodig om de juiste keuzes te maken op medisch én maatschappelijk gebied.
Pioniers in onderzoek naar dementie
Prof. Arfan Ikram is sinds 2001 betrokken bij het onderzoek naar dementie, tegenwoordig als hoofd van de afdeling Epidemiologie van het Erasmus MC. “Het probleem met dementie is dat er niet één vorm is. Het is een verzamelnaam voor allerlei subtypes zoals Alzheimer, Parkinson en vasculaire dementie. Er is ook niet één oorzaak, dus we onderzoeken welke risicofactoren er zijn: genetische factoren maar bijvoorbeeld ook levensstijl. Eenzame mensen zijn bijvoorbeeld lichamelijk en geestelijk vaak minder actief, wat slecht is voor de hersenen.”
Ikram: “Het is letterlijk van levensbelang dat we de ziekte beter kunnen voorspellen. We hebben een grensverleggend dementieonderzoek opgezet in de ERGO-studie, een langlopend Rotterdamse studie naar de relatie tussen ouderdom en gezondheid.”
Prof. dr. Arfan Ikram doet onderzoek naar de preventie van dementie
Voorspellen van dementie
Ikram: “Bij een beroerte of hartinfarct is er een moment dat je kunt zeggen: nu is het opgetreden. Dementie is meer sluipend. We hebben ontdekt dat op het moment dat de diagnose wordt gesteld, er soms al vijftien tot twintig jaar aanwijzingen zijn voor schade in de hersenen. Helaas zijn dat soms dezelfde symptomen als die van bijvoorbeeld een depressie. Het omgekeerde gebeurt ook, dat mensen dement worden, terwijl de hersenen geen schade vertonen. In 2019 hebben we een voorspellingsmodel ontwikkeld, op basis van het ERGO-onderzoek. We komen nu in de range van 70 tot 85 procent voorspelbaarheid. Maar de volgende stap is: wat bieden we de patiënt? We kunnen tegen iemand zeggen dat de kans groot is dat hij of zij over tien jaar dement is. Maar we moeten dan wel een perspectief bieden, een preventie- of zorgpad. De koppeling met de klinische praktijk is een belangrijk aspect van ons onderzoek.”
